55 x 45 cm (1955)
Vrouw met een spiegel
olie op canvas
La femme au miroir
huile sur toile
Frau mit Spiegel
Öl auf Leinwand
100 x 80 cm
oma met kat
olie op canvas
Dit schilderij werd gemaakt in de jaren 50. Het hing jaren lang in de vertrekken van de paters Picpussen in de kloostergebouwen van het Damiaaninstituut in Aarschot. Toen de laatste paters in 2017 het Damiaaninstituut verlieten, werd dit schilderij herontdekt. De directie van het Damiaaninstituut (mevr. Myriam Borremans) besloot het schilderij terug te bezorgen aan de familie van Juliaan Van Gaubergen via de kleindochter, Karolien Van Gronsveld, die leerkracht is in het Damiaaninstituut.
Une grand-mère et son chat
huile sur toile
Großmutter, die im Stuhl sitzt mit Katze neben Kachelofen.
Öl auf Leinwand
80 x 60 cm
De tapijtverkoper
olie op paneel
Le vendeur de tapis
huile sur panneau
Der Teppichverkäufer
Öl auf Holz
120 x 100 cm
De drie koningen
olie op canvas
Les rois mages
huile sur toile
Die Weihnachts Könige
Öl auf Leinwand
150 x 50 cm
Sint-Fransiscus
olie op paneel
Saint-François
huile sur panneau
Heiliger-Franziskus
Öl auf Holz
80 x 100 cm
Siena (1964)
olie op paneel
Lang voordat fietsen in Toscane een hype was, ondernam de schilder in 1964 een studiereis in Italië, waarbij hij het land van de westkust tot de oostkust bezocht (van Massa Maritima, Volterra, San Geminiano, Siena, Perugia, Gubbio, Urbino tot San Marino) …. met de fiets en schilderde hij nadien enkele Toscaanse landschappen. Alhoewel hij overdonderd was door het Italiaanse landschap en de schilderijen van de Italiaanse meesters, bleef het Hagelandse landschap hem mee intrigeren.
huile sur panneau
Öl auf Holz
100 x 120 cm
Hageland
olie op paneel
huile sur panneau
Öl auf holz
100 x 120 cm
Langdorp
olie op paneel
huile sur panneau
Öl auf holz
30 x 40 cm
Begijnhof Aarschot
pastel
Béguinage Aarschot
pastel
Beginenhof Aarschot
Pastell
Juliaan Van Gaubergen
100 x 80 cm
Stilleven met bloemen
olie op canvas
Nature morte avec fleurs
huile sur toile
Stilleben mit Blumen
Öl auf Leinwand
Juliaan Van Gaubergen
62 x 52 cm
Maria Van den Broeck Hermans (1878-1981)
olie op paneel
huile sur panneau
Öl auf holz
Maria Hermans (1878-1981) foto : Paul Haepers
Inspiratie voor het portret:
Er is eigenlijk geen relatie tussen Juliaan en Marie. Mijn pa’s hobby, fotografie, heeft er bij Juliaan toe geleid om portretten te schilderen. Zo fotografeerde mijn pa heel wat personen;(er is een hele verzameling van mij, Jan en ma, want wij waren vaak ‘slachtoffer’ voor zijn probeersels. Het waren zwartwit foto’s die hij dan zelf ontwikkelde. Zo was er dus ook een portret van ‘ons pijt’. Zij woonde in een achterhuis bij haar dochter, Rosa Van den Broeck.
Pijt is dus mijn overgrootmoeder; ze was altijd in het donker gekleed, was kerngezond, leefde als God in Frankrijk, compleet zorgenloos en heel simpel. Ze had geen vaste eetmomenten, at alleen als ze honger had. Of dat gezonde kost was? Ik betwijfel het naar de hedendaagse normen! Haar ontbijt was vaak een ‘druppel met klontjes suiker’, een gebakken stuk varkensvlees met héél veel saus, … en op tijd een stond een Aarschotse Bruine of een trappist.
Anekdote: ze speelde doodgraag met de kaarten, ze ging bijna dagelijks kaarten in Meetshovenbos en daar hoorde natuurlijk een goed biertje bij. Op een morgen stond ze samen met mijn pa in de beenhouwerij van nonkel Jos en tante Lina (onze pa zijn zus en schoonbroer) en zei ze dat ze zich niet zo goed voelde. Mijn pa vroeg wat er scheelde en dit was het antwoord: ‘Ik ben gisteren met de kaarten gaan spelen en heb 6 trappisten gedronken!’ Antwoord van mijn pa: ‘Dat snap ik, dan zou ik me ook niet zo goed voelen ’s anderendaags!’ Daar is later nog heel vaak mee gelachen, maar dat was pijt ten voeten uit.
Er is ooit een artikel in een krant geweest, door een journalist. Ze stond op haar 96 jaar te liften, want haar fiets had het begeven en die had haar opgepikt. Ze heeft toen haar levensverhaal verteld, maar dat artikel heb ik niet. Zal eens rondhoren in de familie of iemand dat nog heeft.
Ze kleedde zich functioneel: geen modieuze toestanden bij haar. Als kleine kinderen beleefden we veel plezier als we de was zagen buitenhangen!!
Nicole Haepers – achterkleindochter van Marie en nichtje van Juliaan Van Gaubergen
43 x 54 cm
Hageland
olie op paneel
Le Hageland est une zone naturelle dans l’est du Brabant connue pour ses paysages vallonnés.
huile sur panneau
Hageland
Öl auf Holz
Van Gaubergen boetseerde het hoofdje van Nicole Haepers naar aanleiding van haar Plechtige Communie.
Van Gaubergen a modelé la tête de Nicole Haepers suite à sa communion solennelle.
Van Gaubergen modellierte den Kopf von Nicole Haepers nach ihrer feierlichen Kommunion.
.
Nicole Haepers
43 x 54 cm
Hageland
olie op paneel
huile sur panneau
Öl auf Holz
Juliaan Van Gaubergen behoort tot de selecte groep voortreffelijke schilders, zoals Pieter Jozef Verhaghen, Maurice Haccuria, Jacques Van Den Seylbergh, Miel Deca die onze oude hertogelijke stad heeft voortgebracht. Hij was grotendeels een autodidact, maar niettemin moet hij bij de betere hedendaagse schilders en grafici gerekend worden. Hoewel hij een vrij harde en moeilijke jeugd kende, hij diende reeds als 16-jarige knaap mee de kost te verdienen, bleef hij in zijn vrije tijd steeds trouw aan zijn eigenlijke passie : de kunst.
De jonge Van Gaubergen volgde namelijk gedurende enkele jaren nauwgezet de avondlessen aan de toenmalige tekenacademie van Aarschot en we situeren zijn eerste “expressionistisch” schilderwerk dan ook in deze periode. In het kader van zijn groeiende interesse voor de kunstgeschiedenis ondernam hij verschillende studiereizen naar de “grote” musea in het binnen-en buitenland en trachtte op die manier zijn theoretische kennis te toetsen aan “het echte werk”. Het is door deze voortdurende leergierigheid en zijn open geest dat hij in aanraking kwam met de moderne Europese grootmeesters, zoals Paul Cézanne.
De kennismaking met het oeuvre van deze grondlegger van het kubisme en een later bezoek aan de glasramen van Chartres werden door Van Gaubergen tot een heerlijke synthese samengebracht in een reeks monumentale scheppingen met als centraal thema de verheerlijking van de natuur in en door bepaalde heiligenfiguren. De invloed van de Franse meester bleek zo sterk dat Van Gaubergen zich zelf aan een kortstondig kubistisch avontuur waagde. Deze verschuiving naar het meer abstracte, waar afstand werd gedaan van de natuur en de realiteit, kon hem echter niet bevredigen. De natuur was voor hem primordiaal gegeven, waaraan hij niet kon of mocht verzaken, wilde hij zichzelf niet verloochenen. Na deze korte periode van ontrouw aan zijn geliefde thema’s de mens en het landschap, ontwikkelde hij eindelijk een heel eigen stijl, die sterk aansloot bij de Vlaamse expressionisten à la Permeke.
Zijn studiereizen door Europa brachten hem ook in Italië het land van de klassieke schone kunsten, doch zelfs de Italiaanse reisindrukken konden hem de Brabantse mens en zijn heuvelige landschappen niet doen vergeten. Rond 1963 – 1964 keerde Van Gaubergen dan ook definitief terug naar zijn roots. Het heuvelend landschap van het Hageland met zijn open en brede vergezichten, de mens in zijn dagelijkse doening, de oude ambachten en de verdwijnende uitingen van het typische landleven van weleer, dat alles lag hem nauw aan het hart.
De heemkundige waarden waren voor hem een voortdurende bron van inspiratie en artistieke creativiteit of zoals hij dat zelf graag stelde, zijn kerk en zijn liturgie. Op die wijze heeft hij een heemkundige documentatie ontworpen, die niet alleen zijn artistiek talent bevestigt en eer aandoet, maar tevens voor de studie van de oude beroepen van groot belang zal blijven. Wij sluiten ons dan ook graag aan bij een uitspraak van Hugo Verriest die zei : “Genie is een diamant die altijd en overal schittert. Talent hebben, is een ongeslepen diamant die lang in de schaduw kan liggen, maar éénmaal dat hij aan het schitteren gaat, voorgoed schittert”.
tekst : Heemkundige kring Aarschot
boek : Juliaan Van Gaubergen. Schilder van mens en landschap in het Hageland – 1972 door Trudo Jan Gerits
Zelfportret
Autoportrait
Selbstporträt
Juliaan Van Gaubergen – Brabanter Maler –
War geboren in Aarshot am 2. Oktober 1921.
Van Gaubergen war Autodidakt, aber trotzdem ein fähiger Zeichner, Graphiker und Maler.
Er war immer ein rastloser Sucher gewesen, der mit jedem Erfolg unzufrieden bleibt.
Seine grösste Inspirationsquelle war seine Heimat, das Hageland, das er poetisch besang mit vollen Farben und aetherischem Licht; immer fortgetrieben von den Wolken, den Jahreszeiten und der Liebe für sein Land.
bijlage
pièce jointe
Anhang
Brabanter Maler stellen aus – Stadt Werl – 1979
Hoe ik me nonkel Jules herinner…
Als kind herinner ik me mijn nonkel Jules als een geboren verteller. Regelmatig kwam hij bij ons langs in de Wissenstraat. Mijn ma zette dan een pot koffie en rond de keukentafel werd dan uren verteld over vroeger, over WO II, over het werk, over het leven indertijd op ’s Hertogenmolens, … Ik hield me heel stil om niks te missen van al dat boeiends. Nonkel Jules vertelde over andere Aarschotse kunstschilders, over zijn bezoeken aan tentoonstellingen van De Saedeleer, enz. De keuken hulde zich in sigarettenrook van groene Michel en de verhalen rolden over zijn tong. Soms trieste verhalen, soms hilarisch grappige verhalen.
Met de regelmaat van de klok bezochten mijn pa en ik ook zijn atelier op de Steylanden. Mijn pa kon niet vaak zonder mij vertrekken, zo graag ging ik mee. We liepen altijd rechtstreeks naar het atelier dat tot de nok vol stond met schilderijen. Want bellen aan de voordeur gaf steevast hetzelfde scenario : tante Maria opende de deur en zei: “Hij zit in zijn atelier.” De olieverfgeur kwam je bij het openen van de deur tegemoet en nonkel Jules was gepassioneerd bezig met schilderen, tekenen met houtskool of boetseren. Als we binnen kwamen, stopte hij en liet hij het werk van de voorbije dagen of weken zien. Mijn pa moest dan zijn mening geven. In een grote spiegel bekeken we de schilderijen en legde nonkel Jules uit hoe hij diepte bracht in het werk, of met welke kleuren hij werkte en hoe Brueghel aan zijn kleuren kwam en hoe hij dat ook wilde bekomen, maar met de moderne verven er maar niet in slaagde hetzelfde effect te bekomen,….
Hij schilderde natuurgetrouw en het Hagelandse landschap was zijn inspiratiebron. Bij mooi weer, maar ook als de hemel gevuld was met zware wolken, trokken we er ook wel eens op uit. Met de auto was de radius om te verkennen wat groter! De streek rond Tielt-Winge bood veel inspiratie. Nonkel Jules deed mijn pa dan stoppen bovenop een heuvel en hij trok met zijn schetsboek even aan de kant om wat indrukken met potlood in zijn schetsboek te zetten.
Als hij dan weer in zijn atelier kwam, trok hij onmiddellijk aan de slag. Geen tientallen, maar honderden opgezette olieverfschilderijen stonden overal opgesteld. Op een dag stelde mijn pa voor er ‘iets mee te doen’, want ‘dat het zonde was dat niemand er kon van genieten’. En dat was het startsein voor het begin van een hele reeks tentoonstellingen. In Tongerlo, in Averbode, in Keerbergen werden locaties gevonden om al dit prachtigs tentoon te stellen. Ik zie ze nog vertrekken met een hoop schilderijen in de Kever Volkswagen van onze pa. De Volkswagenbus van tante Lina en nonkel Jos heeft ook wel eens dienst gedaan om alles op zijn plek te krijgen. Soms moesten ze meer dan één keer rijden om alles ter plekke te krijgen. Mijn pa deed dit heel graag, maar vond het op een bepaald moment toch tijd om “eens aan eigen wagen te denken”. Nonkel Jules schrok aanvankelijk van dit voorstel, maar nam toch de tijd om eens naar een garage te gaan. En ja, op een avond ging de deurbel, stond nonkel Jules te glunderen van de pret, want “hij had een Dafke gekocht”. Prachtig toch, nu ging de wereld pas echt open voor hem en de familie.
Enkele weken later stond hij weer aan de deur met nieuws : ‘We gaan op reis!” Rome was het doel mét campingcar en de hele familie. De avond voor vertrek kwam hij de geladen campingcar showen en weg waren ze. Je kan je voorstellen hoe perplex onze pa daar bij stond : “Als dat maar goed afloopt!” , klonk het bezorgd.
Een jeugddroom van nonkel Jules om die prachtige werken van Michelangelo, Leonardo Da Vinci,… met eigen ogen te aanschouwen, ging in vervulling. Na een prachtreis kwam hij zijn ervaringen
vertellen. Een anekdote die ik nooit vergeet en waar we veel lol aan beleefden, is dat hij Rome is ingereden met een eskorte van de Italiaanse politie! Hij kon dat zo in geuren en kleuren vertellen, misschien hier en daar wel wat overdreven, dat me dit altijd is bijgebleven.
Hij heeft nog tal van reizen gemaakt en heel wat landschappen werden achteraf in olieverf gezet. Een indrukwekkend aantal schilderijen zijn het resultaat.
Houtskool en klei waren grondstoffen die hem niet vreemd waren; ook die technieken beheerste hij. Voor mijn Plechtige Communie boetseerde hij mijn hoofd: een waarheidsgetrouw resultaat.
Op een bepaald moment is hij bloemstukken beginnen schilderen; prachtige boeketten wist hij tevoorschijn te toveren. Een indrukwekkend portret van mijn overgrootmoeder (ons pijt), Marie Hermans, pronkt in mijn salon. Zijn schetsen van graandorsers, portretten in houtskool van door het leven getekende mannen,… niets was hem vreemd.
Nonkel Jules is een schilder die tot de Aarschotse galerij der groten mag gerekend worden, gezien door de ogen van het kind dat ik was. Tot op vandaag geniet ik nog van zijn werk; de schilderijen die mijn ouders hadden, sieren nu mijn thuis.
Blijkbaar was tekentalent de familie Van Gaubergen niet vreemd; mijn moeder, Jacqueline, had ook dit talent. Door haar drukke bezigheden als huismoeder en naaister maakte ze er niet zo veel tijd voor. Op een dag maande nonkel Jules haar aan om toch ook “eens iets te proberen”. En ja, binnen de kortste keren was er bij ons thuis ook een atelier; de zolder werd haar plek en de olieverfgeur hulde het huis. Nonkel Jules kwam regelmatig een kijkje nemen en werd haar beste leraar. Toch wilde ze niet naar buiten komen met haar werk en stapelden de werken zich ook op zolder op. Bij het opruimen van het ouderlijk huis na het overlijden van mijn pa, Paul Haepers, verdeelden mijn broer en ik de werken. En nu tooien ze naast de werken van nonkel Jules onze woningen.
Tot mijn spijt heb ik het talent niet meegekregen. Maar ik geniet er des te meer van!
Nicole Haepers